Nuchter over ellende
Eurolines
We zijn onderweg naar Polen om Auschwitz te bezoeken
je moet het gewoon een keer gezien hebben
we staan naast de kapotte bus
sneeuw maakt ons aanhankelijk
kou begint altijd bij de benen
trekt dan door naar het bot
de angst om niet gevonden te worden
ooit werkte ik in een keuken waar de manager
tijdens de pauze ‘Arbeit macht frei’ riep
na mijn laatste werkdag propte ik
mijn werkkleding in de eerste beste vuilnisbak
in het wegrestaurant lijken we een gezin
dat met de jaren vergroeid is
we warmen onze tenen en wanten aan de verwarming
zonder dat onze schouders elkaar raken
Kira Wuck schrijft alsof ze berichten intypt op haar smartphone: ‘We zijn onderweg naar Polen om Auschwitz te bezoeken’ en ze voegt er een onbedaarlijk cliché aan toe.
Auschwitz als uitje, als een toeristische bestemming; zo gaat dat. Samen in een bus naar Polen. Niet duur. En ja, dan gaat de bus kapot, staan we in de kou en de sneeuw, houden we elkaar vast, niet uit liefde.
En dan gebeurt er iets geheimzinnigs: dat stomme uitje wordt een verschrikkelijke verwijzing naar het onvoorstelbare: de kou trekt door tot in het bot en er is angst verloren te raken.
In de derde strofe pakt de dichteres het nog eens stevig aan met die stomme manager. De spreuk werd destijds in opdracht van Rudolf Höss bevestigd, omdat hij zelf een aantal jaren gevangen had gezeten en toen ervoer dat het werken hem hielp door de tijd te komen. De manager in het gedicht evenaart de nazi’s in cynisme, al zal hij dat zelf ontkennen. De ik walgt van haar werk. De lezer van het gedicht moet denken aan de kleding van de gevangenen.
Ook in de laatste strofe van het gedicht moet ik denken aan het schouder aan schouder staan in de zogenaamde doucheruimte.
Kira Wuck kijkt om zich heen en verwondert zich. Zij ziet veel absurditeiten en doet daarvan op nuchtere wijze verslag. Je kunt tenen en wanten verwarmen, maar de kou om de krankzinnige ellende blijft.
Kira Wuck, De zee heeft honger, Podium, Amsterdam 2018
Geen opmerkingen:
Een reactie posten